Ломбард (Италиянинг Ломбардия вилояти номи билан) — ихтисослашган тижорат ташкилоти бўлиб, асосий фаолияти фуқароларнинг кўчар мулки гарови билан қисқа муддатли кредитлар бериш ва буюмлардан сақлашдан иборат..
Ломбардлар хизматларидан доимо зодагонлар фойдаланган. 1492-йилда Испания қироличаси Изабелла И ўзининг олмос тожини гаровга қўйган. Шундай қилиб, у Христофор Колумбнинг Америкага экспедициясини молиялаштирди.
XV асрда Францияда Ломбардиядан келган судхўрлар томонидан мулк гаров остида кредитлар ташкил этилган.
16-асрда биринчи муниципал ломбардлар дастлаб Нюрнбергда, кейинроқ бошқа шаҳарларда пайдо бўлган.
17-18-асрларда шаҳар ломбардлари “аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлаш бўлимлари” вазифасини бажарган. Улар кредитлардан шаҳар аҳолисини очликдан ёки якуний ҳалокатдан қутқариш учун фойдаланишган. Шундай тариқа уларни ўғирлик ва бошқа жиноий даромад усулларидан ҳимоя қилишган.
19-asrda “poyabzal lombardlari” deb ataladiganlar paydo bo’lgan, u yerga ishchilar o’zlarining marosimlarga kiyiladigan pozafzallarini dushanba kunlari topshirishgan. Juma kuni esa haftalik maosh olib, poyabzallarni qayta sotib olib,ziyofatlarga borishgan.
Россияда биринчи ломбард 1888-йилда Вологда шаҳрида шаҳар думаси кўмагида тадбиркор ва филантроп Х. С. Ледентсов томонидан очилган. Унинг низоми бошқа МДҲ давлатларида ломбардлар ташкил этишда намуна бўлди.
2003-йил 10-декабрда Ўзбекистонда “Ломбардлар тўғрисида”ги қонун қабул қилиниб, ломбардлар бизнеснинг алоҳида тури сифатида белгиланди.